شیرین بیان چیست؟

شیرین بیان گیاهی با قدمتی طولانی است که از گذشته در طب سنتی، غذاها و نوشیدنی ها استفاده می شده است. به طور کلی، این گیاه برای درمان بیماریهای سیستم گوارش، پوست، سیستم ایمنی بدن و حتی سیستم تنفسی کاربرد دارد.
در این مقاله که توسط شرکت سپیدان عصاره جنوب نوشته شده به موضوعات زیر می پردازیم:
شیرین بیان چیست؟
موارد استفاده ی شیرین بیان
شیرین بیان در طب سنتی و گیاهان دارویی
تاثیر شیرین بیان بر سلامت و بدن
عوارض مصرف زیاد شیرین بیان

شیرین بیان چیست؟

شیرین بیان چیست؟

شیرین بیان گیاهی خودرو است که در جنوب اروپا، شمال آفریقا و غرب آسیا رشد می کند. اصطلاح تخصصی که برای آن به کار می رود، “گلیسیریزین گلابرا” است. واژه ی “شیرین بیان” از یک کلمه ی یونانی لاتین گرفته شده است که به معنای “ریشه ی شیرین” است. در فارسی به آن “مهک” نیز گفته می شود. شیرین بیان گیاهی است که از قدیم مورد استفاده قرار می گرفته است. مقداری ریشه شیرین بیان در گنجینه ی حاکمان مصری مانند پادشاه توتنخ آمون یافت شد، و شاید اعتقاد بر این بوده که شیرین بیان می تواند برای تهیه ی نوشیدنی های شیرین استفاده شود و از آن در مقبره توتنخ آمون قرارداده بودند تا در زندگی پس از مرگ از این نوشیدنی استفاده کند. شیرین بیان از جمله گیاهان گلدار و از لحاظ دسته بندی نوع گیاه از خانواده ی لوبیا است. این گیاه حدود 1 تا 1.5 متر رشد می کند و گل های بنفش و آبی دارد. ریشه های شیرین بیان به صورت گسترده زیرزمین رشد می کنند و نسبتا انعطاف پذیرند و رنگ آنها قهوه ای روشن است. برگهایی تقریبا گرد و کوچک دارند. این گیاه در آب و هوای متنوعی می تواند رشد کند حتی در مناطق خشک و کم-آب. در مقابل کم آبی طاقت خوبی دارد و تمایل به دریافت زیاد نور خورشید دارد. آبیاری زیاد برای آن مضر است. به راحتی رشد می کند و نگهداری از آن آسان است. شیرین بیان گیاهی مقاوم است و طعمی شیرین دارد. ماده ای به نام “گلیسیریزین” عامل شیرینی آن است. بین 30 تا 50 برابر شیرین تر از شکر است. فصل برداشت آن پاییز است. شیرین بیان بیشتر برای ریشه های خوراکی آن استفاده می شود که در صنایع مختلف کاربرد دارد. در چین، ایران، ترکیه، عراق، ایتالیا، پاکستان، هند و بسیاری از کشورهای دیگر رشد می کند. واردکنندگان شیرین بیان در اروپا آلمان، فرانسه، ایتالیا، هلند، انگلستان، فنلاند و غیره هستند. بر اساس تحقیقات بر روی ساختار شیرین بیان، 20 تری ترپنوئید و نزدیک به 300 فلاونوئید در آن وجود دارد. تری ترپنوئیدها، گلیکوزیدهای طبیعی هستند که تنوع زیادی در زیست فعال ها دارند. فلاونوئیدها با ساختار پلی فنلی در گل ها، برگ های چای، غلات، میوه ها، سبزیجات، ریشه ها و غیره یافت می شوند. این ترکیبات دارای ویژگی-های آنتی اکسیدانی، ضد التهابی و ضدسرطانی هستند. علاوه بر این، آنها عملکرد آنزیم های سلولی را تنظیم می کنند. مواد معدنی مانند فسفر، کلسیم، آهن، منیزیم، پتاسیم و غیره در این گیاه وجود دارد.

What Is Licorice ?
Licorice in Tobacco
What Is Licorice ?
What Is Licorice ?
Icon Licorice

موارد استفاده ی شیرین بیان

شیرین بیان یک شیرین کننده و طعم دهنده ی طبیعی است. از قرون وسطی شیرین بیان برای افزودن طعم و رنگ به غذا مصرف می شده است. صنایع مختلفی شیرین بیان را در محصولات خود استفاده می کنند از قبیل:
دخانیات

مصرف شیرین بیان در صنعت دخانیات قابل توجه است. طعم شیرین و عطر متمایزی به این محصولات می دهد. شیرین بیان طعم سیگار را بهبود می بخشد. همچنین به حفظ رطوبت تنباکو کمک می کند. از این محصول در تنباکوهای میوه ای هم استفاده می گردد.
غذا و نوشیدنی

شیرین بیان به عنوان چاشنی برای طعم دادن به برخی غذاها استفاده می شود. همچنین به عنوان طعم دهنده برای انواع سس ها از جمله سس سویا و ترشی کاربرد دارد. از ریشه ی شیرین بیان برای طعم دادن به غذاهای خشک و همچنین شکر، قهوه، نمک و برخی دیگر استفاده می شود. شیرین بیان در ترکیب ادویه ها مخصوصاً برای غذاهای گوشتی استفاده می شود و با طعم غذا هماهنگی خوبی دارد. در پاستیل و آدامس نیز استفاده می شود که طعمی طبیعی دارد و به دهان طراوت می-بخشد و از پوسیدگی دندان جلوگیری می کند.
برای تهیه ی چای شیرین بیان می توان از پودر شیرین بیان یا ریشه ی شیرین بیان و یا پودر ریشه شیرین بیان استفاده کرد. شیرین بیان به صورت چای کیسه ای نیز موجود است. از برگ های خشک شیرین بیان می توان برای چای نیز استفاده کرد. این دمنوش گیاهی برای بدن و سلامتی بسیار مفید است و می تواند گلودرد و سرفه، مشکلات گوارشی، سردرد و استرس،اسید معده و رفلاکس را کنترل کند. کبد چرب را درمان و سیستم ایمنی را تقویت می کند. به کاهش وزن کمک می کند. شیرین بیان در شربت و نوشیدنی به عنوان طعم دهنده و شیرین کننده ی طبیعی نیز استفاده می شود.
شیرین بیان به روش های مختلفی در آشپزی استفاده می شود که رایج ترین آنها استفاده از پودر آن است.
شیرینی و شکلات

استفاده از شیرین بیان در شکلات، شیرینی و آب نبات در کشورهای شمال اروپا سابقه ی طولانی و طرفداران بی شماری دارد. این شکلات ها و آب نبات ها در اشکال مختلف موجود هستند.
محصولات مراقبت از پوست، آرایشی و بهداشتی

 شیرین بیان حاوی ویتامین هایbو e و مواد معدنی مانند پتاسیم و منیزیم است. عصاره شیرین بیان از عفونت و آلودگی سطح پوست جلوگیری می کند و آن را تمیز نگه می دارد. عصاره شیرین بیان تعداد رنگدانه ها را کنترل می کند و از تجمع آنها جلوگیری می کند. عصاره شیرین بیان سرشار از آنتی اکسیدان است، بنابراین ضدپیری و جوان کننده است، به بازسازی کلاژن کمک می کند تا پوست ما را نرم و صاف نگه دارد. طبق مطالعات انجام شده یک آنتی اکسیدان فعال که ماده اصلی عصاره شیرین بیان است، قادر است از پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش محافظت کند و این امر با تقویت سیستم دفاعی خود پوست انجام می شود. ریشه ی شیرین بیان می-تواند از ریزش مو جلوگیری کند وباعث رشد سریع تر موها شود. استفاده از این گیاه منافذ پوست سر را باز می کند و فولیکول های مو را تقویت می کند. از نازک شدن تارهای مو جلوگیری می کند. همچنین برای ترمیم موهای آسیب دیده و رنگ شده استفاده می شود.
به دلیل این خواص، در محصولات آرایشی و بهداشتی مانند کرم، شامپو، صابون، ضد آفتاب، کرم های روشن کننده و ضد لک، آبرسان و ضد چروک و غیره استفاده می شود.
داروسازی و پزشکی

 در یک سری از قرص ها وشربت ها از شیرین بیان برای کاهش گلودرد و سرفه استفاده می کنند. در پمادها و ژل ها برای کاهش دردهای موضعی مصرف می شود. در داروهای دیگر نیز بسته به نوع استفاده یافت می شود.

 

شیرین بیان درطب سنتی و گیاهان دارویی
شیرین بیان هزاران سال است که به طور گسترده در طب سنتی استفاده می شود. تأثیرات مثبت آن بر سلامت ما قابل توجه است. ابتدا در اروپا از آن به عنوان یک داروی گیاهی برای سرفه خشک، آسم و بیماری های تنفسی استفاده می شد. در طب سنتی ایرانی، چینی، هندی و یونانی شیرین بیان به عنوان یک درمان گیاهی موثر برای سوزش معده، سرفه، اگزما، گلودرد، ریزش مو، برونشیت، آفت دهان و غیره در نظر گرفته شده است. مصریان شیرین بیان را به عنوان یک گیاه دارویی می دانستند. یکی از نویسندگان مصری شیرین بیان را یک نوشیدنی محبوب در میان مردم در دوران باستان ثبت کرده است. برخی از دست نوشته های مربوط به سال 360 بعد از میلاد شیرین بیان را درمانی برای ریزش مو، سرفه، مشکلات پوستی و بیماری های چشم میداند. در طب سنتی چین، شیرین بیان را یک داروی راهنما نامیدند. این به دلیل تبدیل شیمیایی در هنگام تعامل با سایر ترکیبات بود. در بسیاری از داروهای گیاهی چینی، شیرین بیان با گیاهان دیگر ترکیب می شود تا طعم را بهبود بخشد و اثربخشی سایر مواد را افزایش دهد. در چین این باور رایج است که شیرین بیان به آنها استقامت و قدرت می بخشد. امپراتوران روم و ارتش آنها از این گیاه استفاده می کردند زیرا فکر می کردند که تشنگی آنها را از بین می برد.

 

Icon Licorice

تاثیر شیرین بیان

تاثیر شیرین بیان سیستم گوارش
شیرین بیان برای درمان برخی از مشکلات گوارشی استفاده می شود. گلیسیریزین که یک ترکیب فعال در ریشه ی شیرین بیان است به درمان درد معده، سوءهاضمه، سوزش معده و رفلاکس اسید معده کمک می کند. زخم معده در اثر التهاب به دلیل یک نوع باکتری ایجاد می شود. ریشه ی شیرین بیان و گلیسیریزین آن در درمان زخم معده مفید است.
تاثیر شیرین بیان بر پوست
با توجه به ویژگی های ضد باکتری، ضد ویروسی و ضد التهابی شیرین-بیان، در درمان اگزما و پسوریازیس موثر است. به بهبود سریعتر زخم-ها کمک می کند. قرمزی، سوزش و خارش سطح پوست را از بین می برد.

شیرین بیان و مشکلات تنفسی
چندین مطالعه نشان دادند که اسیدهای گلیسیریزیک، آسیاتیک و اولئانولیک موجود در ریشه ی شیرین بیان می توانند پیشرفت برونشیت را کاهش دهند. ریشه ی شیرین بیان سالهاست که به طور گسترده برای درمان آسم استفاده می شود. شیرین بیان مثل یک خلط آور عمل می کند و مخاط اضافی را از مجاری تنفسی خارج می کند.

شیرین بیان و عفونت ها
عفونت های باکتریایی و ویروسی متنوعی وجود دارند. یکی از تحقیقات نشان داده است که ریشه ی شیرین بیان حداقل دارای دو عنصر است که دارای اثرات ضد ویروسی هستند:
GLو GA
این دو عنصر فعالیت های ویروس، ژن و تکثیر آن را ضعیف می کند. این گیاه همچنین حاوی فلاونوئیدهایی است که عفونت های باکتریایی را درمان می کند. گلابریدین یکی دیگر از اجزای ریشه شیرین بیان است که ضد قارچ است. این عنصر همچنین رشد باکتری ها و ویروس ها را کند می کند.

اثر شیرین بیان بر یائسگی
یکی از علائم یائسگی در بانوان احساس گرمای ناگهانی در صورت، گردن و قفسه سینه است. پوست قرمز می شود و شروع به عرق کردن می کند. تحقیقات بر روی زنان یائسه نشان می دهد که ریشه شیرین بیان تاثیر مثبتی بر کاهش گرگرفتگی دارد.

هپاتیت C
مطالعات اخیر نشان می دهد که شیرین بیان در هپاتیت c موثر است. گلیسیریزین نقش مهمی در کنترل بیماری و کاهش پیشرفت آن به سمت سیروز کبدی دارد. عصاره شیرین بیان در تجزیه ی کورتیزول در کبد موثر است.
تاثیر شیرین بیان بر سرطان
شیرین بیان رشد سلول های سرطانی را در سرطان سینه، پروستات و انواع دیگر آن کند می کند.

شیرین بیان و استرس
این گیاه با کنترل آدرنال، با استرس مقابله می کند. سطح انرژی را تعدیل می کند که منجر به واکنش های بهتر در موقعیت های پراسترس می شود.
عوارض مصرف زیاد شیرین بیان
شیرین بیان مانند بسیاری از گیاهان دیگر باید در دوز توصیه شده استفاده شود و نباید از این مقدار بیشتر مصرف شود، چون که منجر به عوارض جانبی می شود. مصرف زیاد شیرین بیان یا استفاده طولانی مدت از آن ممکن است باعث افزایش فشار خون و کاهش سطح پتاسیم شود. بنابراین، افرادی که از فشار خون بالا، مشکلات کلیوی و قلبی رنج می-برند باید واقعاً به مقدارمصرف استاندارد شیرین بیان اهمیت دهند. مصرف بیش از حد شیرین بیان ممکن است منجر به افزایش سطح گلیسیریزین در بدن ما شود. استفاده بیش از حد شیرین بیان باعث می شود که در عضلات خود احساس ضعف و خستگی کنیم. احتمالاً ریتم ضربان قلب را تغییر می دهد. در دوران بارداری و شیردهی لازم است خانم ها در مورد مصرف شیرین بیان و میزان آن با پزشک عمومی خود مشورت کنند. سازمان جهانی بهداشت (who) و کمیته علمی غذای اروپا (scf) هر دو توصیه می کنند مصرف گلیسیریزین را به حداکثر 100 میلی گرم در روز محدود کنیم. شیرین بیان ممکن است با برخی از داروها مانند داروهای فشار خون بالا، وارفارین، داروهای ضد کلسترول، داروهای ضد بارداری مبتنی بر استروژن و غیره تداخل داشته باشد. شرکت سپیدان عصاره جنوب پیشنهاد میکند که تمامی افراد برای استفاده ی مداوم از شیرین بیان حتما با پزشک خود مشورت نمایند.
dgl شیرین بیان یک محصول فرآوری شده است که حاوی گلیسیریزین کمتری است. این محصول برای استفاده طولانی ایمن تر است و تداخلات کمتری با داروها دارد.

Licorice Side Effects
Licorice as a condiment in food
different kinds of licorice powder

آخرین مقالات و خبر ها

پیوستن به 
خبرنامه